Het verlaten individu

Waarom voelen we ons zo leeg?

Esther van Fenema is een psychiater en ze heeft met dit boek goed doordacht wat de rol van de 7 hoofdzonden is in onze tijd. Per hoofdstuk beschrijft ze vanuit verschillende invalshoeken de hoofdzonden. Ze heeft een vaste trits. Ze begint met de cultuur. Wat schrijft de bijbel over de betreffende hoofdzonde. Vervolgens laat ze de Griekse mythologie spreken en vervolgens besteed ze aandacht aan wat je kunt herkennen uit schilderkunst, de literatuur, de muziek, de film en haar ervaringen uit haar spreekkamer. Zo krijg je een brede analyse.

Daarna beschrijft ze hoe de hoofdzonde het individu beïnvloed en daarna ook de samenleving, om uiteindelijk het hoofdstuk af te sluiten met een confronterende conclusie.

Het gaat niet goed met de individuele mensen en ook niet met de samenleving als geheel. Alhoewel ze zich niet als christen ziet, erkent ze dat we God hebben losgelaten en nu alles als God-zelf moeten uitvinden.

Superbia of hoogmoed gaat over teveel liefde voor jezelf, zich uitend in extreem individualisme. Het is ieder voor zich. Acedia of onverschilligheid gaat over de geestelijke luiheid, het te weinig liefhebben, het verwaarlozen. Onze eenzaamheid komt hier uit voort. Avaritia of hebzucht heeft ons in een kleverig web gevangen. Dat wat er te verkrijgen is moeten we hebben. Ook al gaat het op de langere termijn ten koste van ons zelf. Daar past Gula of onmatigheid bij. Eigenlijk een gebrek aan liefde voor onszelf. De impulsen van buiten winnen het van onze eigen autonomie. Luxuria of lust gaat nu over het onbegrensd uitleven van onze driften. We laten ons niet meer begrenzen. Ira of woede gaat over gebrek aan liefde of gebrek aan erkenning voor wie we zijn. In deze wereld moeten we continue aan staan om te bewijzen dat we er toe doen. We worden niet gezien en dat maakt woedend. Invidia of afgunst gaat over het kijken naar de ander. De wereld is een dorp geworden. Iedereen kan bij de ander binnenkijken en zichzelf vergelijken. Wat die ander heeft, wil je ook. Competitie sperlt hierin een grote rol. De allersterksten gaan hier winnen in een eindeloze wedstrijd.

Tot slot beschrijft ze wat de gevolgen zijn van de hoofdzonden voor deze tijd. Die gevolgen noemt de de achtste hoofdzonde, de Leegte. Magistraal en uiterst pijnlijk beschrijft ze hoe de samenleving vergeet om samen te leven. We zijn alleen met onszelf. De neoliberale mens is extreem competitief, heeft een minachting voor de niet succesvolle mens en koppelt levensgeluk aan je succes.

We hebben naar mijn mening een herijking van ons denken nodig. Bewustwording van wat mens zijn is. Terug naar de wortels: leren leven in verbinding, leven vanuit liefde, waarin oog is voor de zwakken, en ruimte geboden wordt om je te kunnen ontplooien. Een plek creeren waarin iedereen telt. We zijn er ten dienste van elkaar. En danken samen de Gever voor de gift, die leven heet.

Advertentie